Voordat je in relatietherapie gaat is het goed om stil te staan bij een van de belangrijkste aspecten van relatietherapie: eerlijkheid. Niemand eist van je dat je volledig eerlijk bent. Ik denk zelfs dat het een recht is van mensen om dingen achter te houden waar je liever niet over praat. Een leugentje om bestwil is soms best te billijken. Maar in een liefdesrelatie is eerlijkheid van levensbelang.
Een liefdesrelatie weerspiegelt jouw innerlijk en dat van je partner. Je relatie heeft je een blik in de diepte van jullie meest intieme gedachten, gevoelens en verlangens. Je relatie is de plek waar je je het meest kwetsbaar voelt en waar je tegelijkertijd op je sterkst bent. Je relatie is de plek bij uitstek waar eerlijkheid cruciaal is. In moderne relatietherapie kan het belang van eerlijkheid niet genoeg kan worden benadrukt.
Eerlijkheid betekent in moderne relatietherapie niet alleen het uitspreken van wat je denkt en voelt, maar ook het erkennen van wat je niet weet of wat je niet begrijpt. Moderne relatietherapie betekent dat je veronderstellingen en oordelen probeert los te laten en nieuwsgierigheid en openheid toelaat. In moderne relatietherapie leer je om te luisteren naar je partner op een geheel nieuwe wijze. Met openheid, liefst zonder alle bagage die je samen hebt verzameld. Daarbij luister je niet alleen naar de woorden van je partner, maar ook naar de stiltes tussen de woorden, de onuitgesproken emoties en behoeften. Het is de relatietherapeut die je hierbij de weg wijst.
Eerlijkheid in moderne relatietherapie gaat ook over het onder ogen zien van je eigen tekortkomingen en angsten. Het kan enorm opluchten om je eigen imperfecties te accepteren en je eigen fouten toe te geven. Voor veel partners is dat heel erg moeilijk, maar het kan zo bevrijdend zijn om toe te geven dat je bepaalde dingen niet goed hebt gedaan en dat daar mogelijk begrip voor is van je partner. Want dat is waar de moderne relatietherapeut op aanstuurt: wederzijds begrip. En dat kan alleen ontstaan als je eerlijk bent.
Eerlijk zijn gaat over het nemen van verantwoordelijkheid voor je gedrag en je acties. En over het nemen van verantwoordelijkheid voor noodzakelijke veranderingen. Verantwoordelijkheid nemen kan moeilijk en zelfs pijnlijk zijn, maar het is ook bevrijdend en verhelderend.
Eerlijk zijn tijdens relatietherapie is als een spoedcursus ‘authentiek zijn’. In de veilige omgeving van de praktijk van de relatietherapeut krijgen jullie als partners volop de gelegenheid om jezelf te zijn, in al jullie complexiteit en diversiteit. Het gaat erom te erkennen dat jullie beiden zowel sterk als kwetsbaar zijn, zowel zelfverzekerd als onzeker, zowel liefhebbend als angstig. Je kunt in de relatietherapie stoppen met het dragen van maskers en beginnen met het tonen van je ‘ware gezicht’.
Eerlijkheid is essentieel voor het versteken van vertrouwen. Vertrouwen is als het fundament van een huis – zonder een stevig fundament zal het huis uiteindelijk instorten, ongeacht hoe mooi het er aan de buitenkant ook uitziet. Je bouwt vertrouwen op door eerlijk te zijn, door te doen wat je zegt, door het tonen van respect en begrip, door het tonen van oprechte zorg en liefde.
En ook is het zo dat eerlijk zijn in een setting van relatietherapie niet betekent dat je alles moeten zeggen wat er in je opkomt. Je houdt bijvoorbeeld ook rekening met de gevoelens van je partner. Eerlijk zijn betekent niet dat je je woorden gebruikt om te ‘winnen’ of om telkens je gelijk te willen halen. Eerlijkheid gaat altijd hand in hand met empathie en respect, en staat in dienst van begrijpen.
Het belang van eerlijkheid in relatietherapie kan niet genoeg worden benadrukt, omdat het vaak het verschil betekent tussen vastzitten in patronen van miscommunicatie en vooruitgang boeken richting een diepere connectie. Vandaar dat ik het hier nog maar eens zeg. Voor je aan relatietherapie begint, bedenk dan dat eerlijkheid een cruciaal aspect is van relatietherapie. Zelfs als de waarheid pijn doet, biedt eerlijk zijn een kans om de connectie opnieuw aan te gaan en te versterken.
Volledig eerlijk zijn is moeilijk en misschien wel onmogelijk. Maar het streven ernaar in relatietherapie is een streven naar authenticiteit, naar het vormgeven van een relatie waarin jullie beide zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. Daarvoor is moed en toewijding vereist, maar de beloning is een diepere en meer bevredigende connectie met de belangrijkste persoon in je leven.
– Harrie Kolsteeg, psycholoog en oprichter van het kwaliteitsregister voor relatietherapeuten
