Een goede, fijne relatie is voor bijna iedereen heel erg belangrijk. Het is dan ook nogal wat waard om hiernaar te streven als het niet lekker loopt in je relatie. Relatietherapie is dan een goede optie. Maar welke relatietherapeut past bij je, wie kun je voldoende vertrouwen, wie heeft de juiste ervaring, en ook, welke vorm past bij jullie? In deze column wil ik de schijnwerpers richten op twee prominente vormen van relatietherapie: Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT) en Emotionally Focused Therapy (EFT). Beide benaderingen hebben hun eigen specifieke insteek, maar zijn gericht op hetzelfde doel: herstel van de verbinding tussen jou en je partner.
IBCT of Integrative Behavioral Couple Therapy is een relatietherapie gebaseerd op gedragstherapie. Het ziet de dynamiek van een relatie als een complexe, voortdurend evoluerende interactie van gedragingen. De focus ligt op het accepteren van de verschillen en het ontwikkelen van nieuwe gedragspatronen. Deze vorm van relatietherapie gaat ervan uit dat je je partner niet zomaar kunt veranderen, maar dat je wel kunt leren anders te reageren op het gedrag van je partner. Je accepteert beiden wat er is en past je beiden wat aan om weer energie en liefde te ervaren.
Bijvoorbeeld, een van jullie is altijd laat en de andere partner is punctueel. In plaats van de partner die altijd te laat is te dwingen om punctueel te zijn, leert IBCT beide partners om het gedrag van de ander te accepteren en hoe te reageren op een manier die jullie relatie niet schaadt. Misschien kan de punctuele partner een boek meenemen om de wachttijd aangenamer te maken. Dit is natuurlijk een heel simpel voorbeeld, maar hierdoor wordt wel duidelijk wat IBCT relatietherapie beoogt.
EFT of Emotionally Focused Therapy legt de nadruk op de emotionele band tussen partners. EFT ziet jullie relatie als een manier om gehecht te zijn, waarin emoties de hoofdrol spelen. EFT helpt jullie om te begrijpen en te uiten wat je werkelijk voelt en nodig hebt, en om te reageren op de emotionele behoeften van je partner. Het gaat over het durven tonen van kwetsbaarheid en het creëren van een veilige emotionele ruimte voor elkaar.
Hoe EFT relatietherapie werkt kan ik je eenvoudig duidelijk maken aan de hand van het volgende voorbeeld. Als een van jullie zich terugtrekt na een ruzie, terwijl de ander juist behoefte heeft aan bevestiging, zou EFT jullie hier helpen om te begrijpen wat er onder deze dynamiek ligt. Misschien voelt degene die zich terugtrekt zich overweldigd en heeft hij of zij ruimte nodig, terwijl de ander angst voelt voor afwijzing. EFT leert julllie dus hoe je deze gevoelens kunt uiten en hoe je op een zorgzame manier kunnen reageren op de behoeften van je partner.
Beide methoden, IBCT en EFT, hebben hun unieke werkzaamheid en bijzonderheden. Er zijn nog veel meer verschillen, maar de bovenstaande kenmerken zijn het meest essentieel. IBCT relatietherapie gaat in de kern over acceptatie van elkaar en EFT relatietherapie focust op geheechtheid. Wat jij kiest hangt af van wat het beste bij jou en je partner past. Als gedragingen en patronen in jouw relatie een grote rol spelen kan IBCT de beste route zijn. Als je je meer op het vlak van emoties en gehechtheid wilt begeven, kan EFT wellicht een betere keuze zijn.
Het belangrijkste is om te onthouden dat beide methoden gericht zijn op hetzelfde doel: de verbinding tussen jou en je partner herstellen en versterken. Het gaat te allen tijde om begrip en acceptatie, en om leren hoe je de harmonie in je relatie kunt terugbrengen. Een goede relatietherapeut kan je begeleiden door toepassing van (tenminste) een van de twee methodieken. Het is aan jou om te kiezen welke methodiek je het meest aanspreekt, én tevens om te checken of je een klik hebt met de relatietherapeut die je kiest. Een goede, vertrouwelijke relatie die je hebt met de therapeut is uiteindelijk van doorslaggevend belang.
– Harrie Kolsteeg, psycholoog en oprichter van het kwaliteitsregister voor relatietherapeuten
